HUYNH ÐOÀN GIÁO DÂN ÐA MINH
I. KHÁI NIỆMHuynh đoàn Giáo dân Ða Minh (tên gọi mới cuả Dòng Ba Ða Minh) là một hiệp hội được xác định theo điều 303 của Giáo Luật như đã đề cập ở bài trên. Họ là những giáo dân khát khao nên thánh và làm việc tông đồ giữa trần thế, theo tinh thần và đoàn sủng của Dòng Ða Minh, được các tu sĩ của Dòng hoặc các vị linh hướng thay mặt Dòng hướng dẫn.
II. NGUỒN GỐC
Huynh đoàn Giáo dân Ða Minh có nguồn gốc xa xưa từ thế kỷ XIII. Lúc bấy giờ ở miền nam nước Pháp xuất hiện nhóm lạc giáo Cathares lôi cuốn nhiều người từ bỏ đức tin chân chính của mình. Trong khi lãnh sứ mạng hoán cải họ, Thánh Ða Minh nhận thấy nhu cầu bức thiết là cần có trong Giáo hội những người giảng thuyết để truyền bá và bảo vệ đức tin. Ngài đã xin Tòa Thánh cho thành lập Dòng Anh Em Thuyết Giáo (Ordo Fratrum Praedicatorum), gồm các tu sĩ linh mục chuyên giảng thuyết. Dần dà, các giáo dân cũng cảm thấy được thu hút do các công việc tông đồ và gương sáng của các ngài và muốn được tham gia hoặc cộng tác với họ theo bậc sống mình. Từ đó Dòng Ba được hình thành đáp ứng khát vọng của những anh chị em giáo dân muốn tham gia vào sứ vụ tông dồ của Dòng qua mối giây linh hướng và thích ứng linh đạo Ða Minh vào bậc sống mình.
III. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH
Lúc đầu, mối dây liên hệ này chưa có tính cách pháp lý mà chỉ là do lòng mộ mến đạo đức của các giáo dân cư ngụ chung quanh tu viện. Nhưng từ năm 1285, khi cha Bề trên Tổng quyền Monio de Zamora soạn thảo và công bố bản luật "Dòng Ba Ða Minh hãm mình" qui định những điều luật cơ bản để đón nhận các giáo dân gia nhập Dòng, hoạt động của họ trở nên có tổ chức và ngày càng lan rộng hơn. Qua nhiều Tổng hội, luật đó được hoàn chỉnh và ngày nay trở thành "Luật Sống Huynh Ðoàn Giáo Dân Ða Minh" do Thánh Bộ Tu sĩ và Tu hội đời phê chuẩn ngày 15.01.1987.
Qua lời tuyên hứa tuân giữ Luật sống Huynh đoàn, người giáo dân Ða Minh trở thành phần tử thực thụ của Dòng Thuyết Giáo, được hiệp thông những ân huệ thiêng liêng của Dòng, được chia sẻ sứ vụ tông đồ, và nhất là tham dự vào đoàn sủng của Dòng ở bậc giáo dân. Ðặc tính thông thoáng của Luật sống Huynh đoàn là gây ý thức và mời gọi các phần tử chu toàn nghĩa vụ của mình không phải như tôi tớ mang ách lề luật, nhưng như con cái được sủng ái. Vì vậy, những điều lỗi kỷ luật tự nó không thành tội (Tuyên cáo chung của Luật Chung 1987).
IV. HUYNH ÐOÀN GIÁO DÂN ÐA MINH NGÀY NAY
Thánh Công đồng Vatican II đã làm rõ nét địa vị và phẩm giá của người giáo dân trong thành phần Dân Chúa. Qua bí tích rửa tội, người giáo dân được tháp nhập vào chức vụ của Chúa Kitô dược tham gia vào chức vụ Tư tế, Ngôn sứ và Vương đế của Ngài. Bởi đó, ngưới giáo dân có bổn phận tham gia vào sứ vụ căn bản của Giáo Hội là loan báo Tin mừng. Chính đặc tính truyền giáo và loan báo Tin mừng này đang làm cho kế hoạch tông đồ của thánh Ða Minh khi lập Dòng trở thành sứ vụ tông đồ hiện tại và?mãi mãi về sau. Toàn thể gia đình Ða Minh trong đó có huynh đoàn giáo dân có nhiệ? vụ thực hiện sứ vụ đó giữa lòng thế giới hôm nay.
Chính nơi huynh đoàn Ða Minh mà người giáo dân sống thánh giữa đời và thánh hóa trần gian bằng chứng tá tập thể ngay tại địa phương nhất là môi trường giáo xứ.
Nhìn về quá khứ và lần theo chiều dài lịch sử, Huynh đoàn có bề dày truyền thống, có gia sản thiêng liêng và kinh nghiệm tông đồ thật phong phú. Huynh đoàn đã đóng góp cho Giáo hội nhiều vị thánh như Catharina Sienna, Louis M. Grignion de Montfort, Rosa Lima ... Trong thế kỷ XX cũng có các chân phước Bartolomeo Longo (1841-1926) và Phêrô Giorgio Frassati (1901-1925). Ngay tại Việt Nam trong số 117 các thánh tử đạo, cũng có sự góp mặt của 16 vị gồm 7 giáo dân, 6 thầy giảng và 3 linh mục triều tham gia Dòng ba Ða Minh. Ngoài ra còn có rất nhiều các cán bộ tông đồ truyền giáo.
Theo niên giám của tỉnh Dòng Ða Minh Việt Nam , Huynh đoàn Giáo dân Ða Minh đang phát triển mạnh mẽ trên ba miền đất nước. Tổng số hội viên hiện nay là 58.376 với 414 huynh đoàn trong 13 giáo phận Bắc Ninh, Bùi Chu, Hải Phòng, Thái Bình, Hưng Hóa, Buôn Ma Thuột-Kontum, Ðà Lạt-Phan Thiết, Xuân Lộc, Tp Hồ Chí Minh, Phú Cường, Cần Thơ, Vĩnh Long, Long Xuyên.
Sở dĩ có sự tiến triển này là nhờ sự quan tâm đặc biệt của các Ðấng Bản quyền nhất là sự gầy dựng và nuôi dưỡng của các cha xứ linh hướng. Do được trang bị tinh thần tông đồ hăng say, các đoàn viên đã hoặc đang tình nguyện tham gia vào các lãnh vực sinh hoạt của giáo xứ như ban Hành Giáo, Ban Ðiều hành các giới, Ca đoàn, Giáo lý viên, hội Chăm sóc bệnh nhân.. và tích cực hoạt động trong các công tác truyền giáo, bác ái-xã hội.
Vì thế, nếu được hướng dẫn và huấn luyện đúng mức, các anh chị em giáo dân Ða Minh sẽ góp phần đáng kể làm nên sự thánh thiện cũng như thực thi sứ vụ tông đồ truyền giáo của Giáo Hội nói chung và ngay tại mỗi địa phương nói riêng
